بررسی خواص کنه کشی اسانس و عصاره دو گونه اکالیپتوس روی کنه تارتن دو لکه ای tetranychus urticae koch

با تــوجه به خسارت بالای آفات گلخانه ای و اثر سوء سـموم شیمیایی، استفاده از ترکیبات گیاهی، اسانس و عصاره های گیاهی بهترین وسیله برای کنترل آفـــــات گلخـانه ای محسوب می شوند. در این تحقیق خواص کنه کشی اســــانس و عصاره دو گونه اکــالیپتوس eucalyptus salmonophloia f. muell و eucalyptus kingsmillii (mauden) maiden & blakely روی کنه تارتن دولکه ای tetranychus urticae koch در شرایط دمایی5/0±27 درجه سانتی گراد، رطوبت نسبی5±50 درصد و طول دوره نوری 16 ساعت روشنایی و 8 ساعت تاریکی مورد بررسی قرار گرفت. اسانس ها به روش تقطیر با آب، توسط دستگاه کلونجر استخراج شده و عصاره ها نیز به صورت عصاره اتانولی توسط دستگاه تقطیر در خلأ تغلیظ شدند. شناسایی اسانس های گیـاهی با استفاده از دستگاه gc و gc/ms نشان داد که در اسانس e. salmonophloia تعداد 21 ترکیب شیمیایی و در اسانس e. kingsmillii تعداد 22 ترکیب شیمیایی وجود دارد که غالباً از گروه مونوترپن ها هستند که می توان خاصیت کنه کشی اسانس های گیاهان مورد مطالعه را به بعضی از آن ها نسبت داد. در آزمایش سـمیت تنـفسی مشـخص شد که اســـانس گیاهان e. salmonophloia و e. kingsmillii در بیشتـرین غـلظت (µl/l air 32/19) پس از گذشت 24 ساعت به ترتیب 77 و 79 درصد مرگ و میر در کنه های ماده بالغ را سبب شدند. در آزمایش تعیین غلظت کشنده پنجاه درصد عصاره گیاهان e. salmonophloia و e. kingsmillii، حدود اطمینان 95 درصد بدست آمده از مقادیر lc50 محاسبه شده روی ماده های بالغ کنه تــارتن دو لکه ای مورد مطالعه پس از 24، 48 و72 ساعت از کاربرد عصاره با یکدیگر هم پوشانی داشته و نشان می دهد با یکدیگر اختلاف معنی داری ندارند. در آزمایش مربوط به تعیین غلظت کشنده پنجاه درصد اسانس های گیاهی روی مراحل ماده بالغ و لارو کنه تارتن دولکه ای پس از 24 ساعت، نشــان می دهد که حدود اطمینان 95 درصد lc50 بدست آمده از هر دو اسانس گیاهی با یکدیگر هم پوشانی داشته و اختلاف معنی داری ندارند. همچنین در آزمایش تعیین زمان کشنده پنجاه درصد اسانس مشخص شد ماده های بالغ کــــنه تارتن دولکــه ای نسبت به اســـــانس e. kingsmillii حساس تر از اسانس e. salmonophloia می باشــند و مـــــقدار lt50 به دست آمـده از گیاه e. kingsmillii کمتر از lt50 محـــاسبه شده از گیاه e. salmonophloia می باشد. نتایج lc50 به دست آمده نشان می دهد که اثر تخم کشی اسانس های گیاهی در مدت زمان های 24 و 72 ساعت با یکدیگر دارای اختلاف معنی داری می باشند. همچنین مرحله تخم کنه تارتن دولکه ای نسبت به مرحله لارو و ماده بالغ پس از 24 ساعت اسانس دهی، مقاوم ترین مرحله به اســانس می باشد. نتایج حاصل از آزمایش اثر دورکنندگی اسانس روی ماده های بالغ کنه تارتن دولکه ای و عصاره های گیاهی روی لارو و ماده بالغ کنه تارتن دولکه ای نشان داد که غلظت های حاصل از اسانس و عصاره های گیاهی به طور معنی داری دارای اثر دورکنندگی هستند. در آزمایش بررسی دوام سمیت تنفسی اســــــانس های گیــاهی مشخص شد اسانس e. salmonophloia روی ماده بالغ کنه تارتن دولکه ای دوام بیشتری نسبت به اســـــانس گیاه e. kingsmillii دارد، اما با توجه به حدود اطمینان 95 درصد lt50 دوام سمیت تنفسی اسانس حاصل از دو گیاه با یکدیگر اختلاف معنی داری ندارند.